Trách nhiệm

Sống trong xã hội, mỗi người chúng ta có một số những điều mà ta phải làm; những điều ấy được gọi là “bổn phận.” Bổn phận của cha mẹ là nuôi dạy con cái, nào là bắt chúng ăn uống đầy đủ và điều độ, làm bài tập, đánh răng trước khi đi ngủ, dạy chúng cách cư xử lễ độ, hoà nhã, v.v… Bổn phận của thầy cô là truyền đạt kiến thức và mở mang tâm trí và dạy làm người. Ngoài bổn phận với gia đình, ta còn có bổn phận đối với xã hội. Chu toàn những bổn phận này được coi là có trách nhiệm.

Nói đến trách nhiệm là nói đến trách nhiệm với ai đó hay với điều gì đó. Nhưng còn một loại trách nhiệm nữa là trách nhiệm đối với bản thân. Chính ta phải có trách nhiệm với cuộc đời của mình, cả thành công cũng như thất bại, không đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác. Ngoài ra, có một điều cũng có vẻ mâu thuẫn. Đó là không những ta phải chịu trách nhiệm với những gì chúng ta làm, mà cả với những gì không làm. Tại sao ta lại phài chịu trách nhiệm với những gì ta không làm? Giả sử sau giờ tan sở, bạn ra về và thấy cửa nhà kho không khoá. Người thủ kho đã quên khoá cửa. Nếu bạn nghĩ rằng đó không phải là “việc của mình” và cũng thơ thới ra về, và nhỡ đêm đó có trộm viếng! Bạn cũng có trách nhiệm cho sự mất mát này.