Tự học Tiếng Pháp¶

Trong 2–3 năm qua, mình đã đưa trình độ tiếng Pháp của mình từ người mới hoàn toàn (A1) lên đến B2. Tất cả đều là tự học, mình không tham gia lớp học nào, cũng không sống trong môi trường nói tiếng Pháp. Đây là cách mình đã làm, cùng với rất nhiều tài nguyên đã dùng để đạt được đến đó.

Nếu bạn chưa biết A1, B2... nghĩa là gì, xem tại đây. Mình sẽ nhắc tới các cấp độ này khá nhiều.

Lưu ý

Lộ trình & phương pháp tự học đã được đề cập ở Hướng dẫn tự học ngoại ngữ. Bạn nên đọc hướng dẫn tự học trước khi bắt đầu.

Cam kết¶

Bạn sẽ cần thời gian. Rất nhiều thời gian. Không thể học một ngôn ngữ chỉ trong một tháng, ai nói vậy thì chỉ nói vớ vẩn thôi. Điều quan trọng là phải học liên tục mỗi ngày, hoặc ít nhất là gần như vậy. Bạn cần xây dựng thói quen tiếp xúc thường xuyên với ngôn ngữ, đó là cách duy nhất để tiến bộ thật sự. Có nhiều ước tính ngoài kia về tổng số giờ cần để học một ngôn ngữ. Với mình, trung bình khoảng 30–60 phút mỗi ngày. Khi mình dành nhiều thời gian hơn mỗi ngày, mình tiến bộ nhanh hơn – đơn giản vậy thôi.

Những điều cơ bản¶

Duolingo. Ai cũng thích nó. Nhanh, dễ, gây nghiện. Nhưng nó cũng rất tệ. Thực sự cực kỳ tệ. Bạn sẽ chẳng đi đến đâu với nó. Dù họ có chi bao nhiêu tiền cho quảng cáo, bạn cũng không thể học một ngôn ngữ từ Duolingo. Với mình, Duolingo chỉ hơi hữu ích ở mức nhập môn để học từ vựng, nhưng sau đó thì rất kém. Khi đạt tới A2, mình nhận ra Duolingo chỉ phí thời gian và có nhiều cách hiệu quả hơn. Điểm duy nhất mình thấy tốt ở Duolingo là nó giúp bạn duy trì thói quen học đều đặn. Nhưng nếu có một ứng dụng khác có thể làm nền tảng cho việc học tiếng Pháp thì sao?...

Anki¶

Ai cũng khuyên dùng, và có lý do cả. Nhiều sinh viên y khoa dùng nó để vượt qua trường Y, và đó cũng là nền tảng học tiếng Pháp của mình. Nó tuyệt vời. Bản chất chỉ là flashcards (thẻ ghi nhớ) được lặp lại theo một lịch trình tùy theo mức độ khó đối với bạn. Đây là cách chính giúp mình ghi nhớ những gì đã học, rất hữu ích cho từ vựng, chia động từ, và ngữ pháp. Nói chung là toàn bộ những thứ quan trọng nhất để học ngôn ngữ.

Có ứng dụng Android mà mình dùng thường xuyên nhất, ngoài ra cũng có bản desktop và iOS.

Mình dùng 3 bộ thẻ: một bộ tự tạo, một bộ từ vựng, và một bộ câu tiếng Pháp. Nhiều người khuyên không nên dùng thẻ của người khác, chỉ nên tự làm. Nhưng mình không đồng ý. Mình học được rất nhiều từ vựng từ các bộ thẻ có sẵn và đó là cách hay để củng cố các cụm từ thông dụng.

Điều quan trọng là đặt số thẻ học mỗi ngày ở mức hợp lý. Với mình, tổng cộng khoảng 30 thẻ mới mỗi ngày từ tất cả các bộ là vừa đủ. Ban đầu tưởng là ít, nhưng khi số thẻ tích lũy ngày càng nhiều, con số này lại rất ổn.

Assimil¶

Assimil French With Ease là một sách học tiếng Pháp kinh điển, gồm nhiều đoạn audio kèm bản dịch Pháp/Anh trong sách. Hơi cũ, nhưng với mình nó cực kỳ hữu ích để vượt qua A2. Mình không theo hướng dẫn của Assimil, mà làm theo cách này:

Nghe khi chưa mở sách
Nghe audio kèm đọc bản tiếng Pháp
Nghe audio kèm đọc bản tiếng Anh
Nghe và đọc to theo
Tạo thẻ Anki từ bài học

Trước mỗi bài mới, mình cũng nghe lại audio của khoảng 10 bài trước. Có nhiều biến thể trên mạng theo phương pháp này.

Mình chỉ dùng French With Ease, nhưng họ còn có Assimil Business French và Assimil – Using French cho cấp độ cao hơn. Các sách này đều có thể mua hoặc tìm theo cách “khác” trên mạng.

Ngữ pháp¶

Không ai thích ngữ pháp. Nó chán, nhưng cần thiết. Mình mua sách Easy French Step-By-Step. Ngoài kia còn nhiều sách khác, nhưng ít nhất nên có một cuốn. Mình khá hài lòng với sách này. Ngoài ra mình học rất nhiều từ kênh YouTube Learn French with Vincent. Ngữ pháp tiếng Pháp phức tạp đến mức ngớ ngẩn, nên bạn sẽ chẳng bao giờ làm đúng hết, nhưng học chút thôi cũng khiến bạn nghe đỡ ngố hơn nhiều!

Chắc bạn cũng đoán rồi, nhưng sau khi học ngữ pháp, mình lại ném đống kiến thức đấy vào Anki.

Podcasts¶

Ai cũng thích nghe podcast khi đi lại. Đây là những cái mình nghe:

Innerfrench – Rất chất lượng, được khuyên nhiều. Tốt cho A2–B1 thấp, nhưng sau đó sẽ quá dễ.
Duolingo French Podcast – Tốt cho A2–B1 thấp. Mình từng chê Duolingo, nhưng podcast này cũng khá ổn, chỉ hơi nhiều tiếng Anh.
Rocket French – A1–A2
Coffee Break French – A2–B1
Learn French By Podcast – A1–B1
RFI – Journal en français facile – B1–B2 – tin tức hằng ngày bằng tiếng Pháp dễ.

Khi đạt B1, bạn sẽ rơi vào giai đoạn mà tài liệu cho người học thì quá dễ, còn tài liệu gốc thì quá khó. Mình gọi đây là “địa ngục trung cấp”. Để chuyển sang nội dung gốc dễ hơn, mình thấy podcast về thiên nhiên/sinh thái dễ hiểu hơn do cách nói chậm rãi kiểu David Attenborough. Một cái mình khuyên thử là Sur Les Épaules De Darwin.

Phim/Chương trình TV/Video¶

Có một tiện ích Chrome tuyệt vời tên là Language Learning with Netflix. Nó cho phép bạn xem Netflix với phụ đề song ngữ Anh–Pháp, và có thể làm mờ phụ đề dần dần. Rất nhiều tính năng hữu ích như tự dừng sau mỗi câu. Đây là công cụ cực quan trọng với mình. Ban đầu mình xem cả phụ đề Anh–Pháp, sau đó làm mờ phụ đề Anh, rồi cuối cùng làm mờ cả hai. Quan trọng là phải thoát khỏi việc chỉ đọc phụ đề. 😊

Một số series Netflix mình xem/khuyên:

Au Service de la France
Marseille
H
Appelez mon agent
Dérapages

Rồi đến lúc mình xem bất cứ thứ gì bằng tiếng Pháp, kể cả “trash”:

Le cercle
Plan Coeur
Tout part en fumée

Ngoài Netflix, có loạt phim hoạt hình Tintin rất đáng xem. Innerfrench cũng có kênh YouTube và mình thích show hài kịch này. Ngoài ra Lumni.fr và FranceCulture.fr có rất nhiều video giáo dục, dù một số bị chặn theo vùng.

Đọc sách¶

Mình thấy đọc cực kỳ quan trọng để học từ mới và ngữ pháp trong ngữ cảnh. Mình đã đọc:

Le Petit Prince
Tin Tin
Nhiều truyện thiếu niên
Một số sách Mondes en VF

Mondes en VF là loạt sách viết riêng cho người học nhưng nội dung hướng đến người lớn, thú vị hơn sách thiếu niên. Chúng còn có bản audio đi kèm rất hữu ích.

Nói chuyện với người bản ngữ¶

Không tránh được đâu, bạn sẽ thấy ngại ban đầu nhưng rồi sẽ quen và thích. Mình có vài gia sư qua Italki, học 1–2 lần/tuần. Rất có động lực và thấy tiến bộ rõ rệt khi nói thường xuyên.

Ngoài ra còn nhiều website/app tìm bạn trao đổi ngôn ngữ. Ưu điểm là miễn phí, nhưng khó tìm người đủ kiên trì để nói đều đặn. Video này của innerfrench có giới thiệu nhiều trang/app. Lưu ý là một số người trên app chỉ dùng như Tinder chứ không phải học ngôn ngữ.

Giảm giọng ngoại ngữ¶

Nghe và nói tiếng Pháp nhiều sẽ cải thiện giọng dần dần, nhưng mình vẫn thấy giọng mình tệ. Mình dùng WorkAudioBook, phần mềm cho phép nghe audio rồi thu âm lại để so sánh. Mình dùng nhiều với sách Mondes en VF. Giao diện không đẹp, nhưng hữu ích.

Một nguồn khác là các kênh YouTube về phát âm. Mình khuyên kênh này (FrenchSounds).