Hướng dẫn học đơn ngữ¶

Nguồn

Bài viết là bản dịch và hiệu đính lại từ bài Monolingual Guide của TheMoeWay.

Nhắc nhỏ

Đây là hướng dẫn dành cho người học trung cấp.

Hướng dẫn này sẽ giải thích quá trình đơn ngữ hóa và tại sao bạn nên làm vậy, các cách khác nhau để truy cập và làm quen với việc sử dụng từ điển đơn ngữ.

Quá trình đơn ngữ hóa là gì¶

"Quá trình đơn ngữ hóa" là khi bạn chuyển sang làm quen với từ điển đơn ngữ, thường với trợ giúp từ điển song ngữ. Từ điển đơn ngữ là từ điển định nghĩa các từ của ngôn ngữ được định nghĩa ở chính ngôn ngữ ấy. Ví dụ: Từ điển Oxford là từ điển tiếng Anh đơn ngữ.

Tại sao bạn nên sử dụng từ điển đơn ngữ¶

Từ điển đơn ngữ giúp tránh gây ra những "liên tưởng sai lầm" (false associations) từ Tiếng Việt sang Tiếng Anh. Nếu bạn không sử dụng từ điển đơn ngữ thì dù ngôn ngữ gốc của bạn là gì đi nữa, việc bạn mắc phải những liên tưởng sai lầm là điều khó tránh khỏi. Không có ngôn ngữ nào có thể thể hiện Tiếng Anh tốt hơn Tiếng Anh.

“Những liên tưởng sai lầm” nghĩa là gì?¶

Các định nghĩa trong các từ điển đơn ngữ thường rất mơ hồ và không thể hiện đúng cảm giác về nghĩa thực sự của từ này. Có thể bạn không nghĩ vậy, nhưng mình đã sử dụng từ điển đơn ngữ từ lâu và có thể khẳng định rằng các định nghĩa song ngữ không cho thấy cảm giác thực sự về từ.

Đây là một ví dụ:

miserable

Chúng ta hãy thử nhìn vào định nghĩa song ngữ của từ này.

khổ sở

(Lấy trực tiếp từ Labandict)

Giờ hãy xem định nghĩa đơn ngữ của từ này.

Lấy từ Oxford Learner's Dictionaries

very unhappy or uncomfortable

Nghĩa của câu này (Dịch nôm na):

Cực kì bất hạnh hoặc cảm thấy bực bội/khó chịu

Và điều này trở nên kém chính xác hơn khi bạn dịch nó về Tiếng Việt. (Dịch định nghĩa ra Tiếng Việt kiểu này hoặc thậm chí kể cả sau khi đọc xong vẫn sẽ cảm thấy rất mơ hồ. Đọc thêm bài Example sentences in dictionaries: More important than definitions trên Antimoon).

Bạn có hiểu được chính xác định nghĩa của từ đó nếu chỉ thông qua từ "khổ sở" không? Không. Có lẽ là không.

Một lý do khác khiến bạn nên sử dụng các định nghĩa đơn ngữ là vì chúng giúp bạn nghĩ bằng Tiếng Anh. Như đã nói ở phần trước, không có ngôn ngữ nào có thể mô tả Tiếng Anh tốt như chính Tiếng Anh. Định nghĩa từ điển là một cách suy nghĩ về từ. Mình chắc rằng các tác giả của những cuốn từ điển đó đã suy nghĩ kỹ về từng định nghĩa trước khi viết ra nó, vì vậy bằng cách đọc định nghĩa và ghi nhớ nó, bạn sẽ có được cảm giác gì đó ít nhất gần giống với những gì người bản xứ khi nghĩ về từ đó.

Nếu bạn học từ bằng từ điển song ngữ Anh-Việt thì bạn sẽ mang trong mình cách suy nghĩ như theo Tiếng Việt về mọi thứ, và thậm chí không tới được mức mà người bản xứ có thể nghĩ về từ đó. Điều này sẽ khiến bạn không hiểu được nghĩa thực sự của từ.

Đừng hiểu sai ý mình, bạn vẫn có thể hiểu thực sự thông qua Immersion, chỉ là nó sẽ mất nhiều thời gian hơn so với việc bạn học những từ đó thông qua chính định nghĩa bằng Tiếng Anh.

Từ điển đơn ngữ thực sự rất tuyệt, và bạn sẽ chỉ nhận ra điều này khi bạn bắt đầu sử dụng chúng như một lẽ đương nhiên.

Tại sao mọi người cảm thấy khó khăn khi bắt đầu chuyển quan đơn ngữ¶

Chưa biết "đủ nhiều" từ vựng.
Chưa quen với Tiếng Anh viết.

Yomitan - Một cách tốt hơn để chuyển qua đơn ngữ.¶

Bạn nên thực hiện chuyển qua đơn ngữ với Yomitan.

Yomitan là một tiện ích mở rộng trên trình duyệt cho phép bạn tra cứu các từ Tiếng Anh trên trang web bằng cách giữ Shift và di chuột vào từ đó. Nó được hỗ trợ bởi mọi trình duyệt thuộc dòng Chrome hoặc Firefox. Bạn có thể xem hướng dẫn cài đặt Yomitan ở đây

Chọn và sử dụng từ điển đơn ngữ¶

Một lần nữa, mình khuyên bạn nên sử dụng từ điển đơn ngữ với Yomitan. Mình sẽ nói về các lựa chọn thay thế sau.

Hãy truy cập trang MarvNC/yomitan-dictionaries để tải từ điển đơn ngữ Tiếng Anh cho Yomitan

Từ điển gợi ý¶

Danh sách được trích dẫn trực tiếp từ Antimoon. Bạn có thể đọc bảng so sánh giữa các từ điển trên Antimoon thông qua bài viết Comparative review of dictionaries for English learners

Cambridge Advanced Learner’s Dictionary
Collins English Dictionary
Longman Dictionary of Contemporary English (LDOCE)
Oxford Advanced Learner’s Dictionary (OALD)

Sau đó bạn hãy tải từ điển về và nhập bộ từ điển (ở mục Từ điển gợi ý) phù hợp nhất với bạn vào trong Yomitan.

Tại sao cần sử dụng nhiều từ điển?¶

Bạn cần phải có nhiều từ điển vì sẽ luôn có một số từ có trong một số từ điển này nhưng không có trong các từ điển khác. Chúng ta muốn sử dụng từ điển đơn ngữ nhiều nhất có thể ở đây. Một lý do khác là các từ điển khác nhau sẽ mô tả một từ theo một cách khác nhau và trong nhiều trường hợp, bạn có thể không hiểu định nghĩa của một từ điển nhưng lại hiểu ở một từ điển khác.

!!! question “Nhưng bạn sẽ phải cuộn rất nhiều để đọc các định nghĩa tiếp theo?” Sử dụng phím tắt Alt+Down

Lựa chọn thay thế¶

Từ điển trực tuyến¶

Google: Tìm “[từ cần tìm] meaning” e.g. "apocalypse meaning”

Các lựa chọn ngoại tuyến thay thế¶

Bạn sẽ học Tiếng Anh trong một thời gian dài nên có thể Internet của bạn sẽ mất vào thời điểm bạn đang thực hiện Immersion trong ing-lịch. Nên tiếp theo sẽ là hướng dẫn.

Sử dụng Yomitan ngoại tuyến¶

Bạn vẫn có thể sử dụng Yomitan ngoại tuyến. Đây là cách thực hiện.

Như thế đấy.

Định dạng từ điển kỹ thuật số¶

Bạn cũng có thể sử dụng các định dạng từ điển kĩ thuật số khác. Đọc hướng dẫn cài đặt Goldendict để tìm hiểu thêm

Điện thoại¶

Android¶

English Dictionary - Livio
OALD (Oxford Advanced Learner's Dict)
Merriam Webster.
Aard2 - Hỗ trợ import một số các định dạng từ điển như của LDOCE. Cho những người muốn mày mò một chút

iOS¶

Mình không rõ, bạn có thể tự tìm các ứng dụng như ở mục Android trên App Store xem

Tiếp cận từ điển đơn ngữ¶

Có một số cách để làm quen với từ điển đơn ngữ. Mình sẽ giới thiệu từng cách một.

Trong cộng đồng AJATT (Một cộng đồng học Tiếng Nhật), có lời khuyên như này:

Bỏ hoàn toàn việc sử dụng từ điển song ngữ và chỉ sử dụng từ điển đơn ngữ.¶

Đây là điều mà Khatzumoto từ AJATT gợi ý.

Về cơ bản, đây không phải là một cách tiếp cận sai, sẽ hay hơn khi nói “chỉ cần đọc từ điển nhiều hơn!”, bởi vì đó chính xác là những gì bạn cần làm. Mình không đồng ý với việc vứt bỏ hoàn toàn từ điển song ngữ vì bạn vẫn cần nó khi mới bắt đầu quá trình học đơn ngữ.

Bạn NÊN làm gì¶

Làm thế nào để có thể quen với việc sử dụng từ điển đơn ngữ? Mình đọc Tiếng Anh nhiều hơn.

Càng đọc nhiều mình càng cảm thấy quen với Tiếng Anh viết, khi tra từ thì toàn là đơn ngữ từ đó học được nhiều từ hơn, rồi từ đó khả năng sử dụng từ điển đơn ngữ cũng tốt hơn.

Nó thực sự chỉ đơn giản như vậy. Đọc nhiều hơn = đọc từ điển nhiều hơn vì bạn cần từ điển để đọc Tiếng Anh (Bất cứ thứ gì, tiểu thuyết, sách, báo, blog)

Bạn đã làm gì khi gặp một từ mà bạn không biết khi đọc định nghĩa?¶

Mình đã tra từ đó bằng Yomitan. Mình đã đọc định nghĩa đơn ngữ và trong trường hợp có quá nhiều từ mình không biết trong định nghĩa, mình sẽ xem định nghĩa tiếng Anh (như một giải pháp cuối cùng) và tiếp tục. Bạn chỉ cần tiếp tục thực hiện điều này. LẶP ĐI LẶP LẠI.

Đọc nhiều sách hơn. Bạn sẽ cảm thấy quen với từ điển đơn ngữ nếu bạn đọc nhiều. Thật. Đọc nhiều hơn. Đọc thật nhiều. Đó là tất cả. Yomitan chỉ làm cho quá trình này trở nên dễ dàng hơn, bạn đỡ tốn công tự tìm kiếm trên mạng hay chỗ nào đấy, thay vào đó công sức của mình sẽ dành cho việc đọc. Đó là lý do tại sao bạn nên sử dụng Yomitan.

Vậy thì... cách tốt nhất để bắt đầu thực hành đơn ngữ là gì?¶

Đọc thêm sách/tiểu thuyết với từ điển đơn ngữ. Nếu đọc trên trình duyệt nhớ dùng Yomitan nha.

Nếu không thích đọc tiểu thuyết thì sao?¶

Tìm thứ gì đó bạn thích. Quan trọng vẫn là đọc những gì mà bạn muốn đọc.

10 mẹo và thủ thuật quan trọng¶

Đọc ít nhất 1 cuốn sách/tiểu thuyết trước khi chuyển qua đơn ngữ.
Hãy thử xem thứ tự sắp xếp từ điển nào là tốt nhất với bạn.
Nếu bạn không tìm thấy được phrasal verb hoặc một số từ không phải ở dạng nguyên thể, hãy thử tự chia từ vựng (Nếu không thì tìm trên mạng) về dạng nguyên thể rồi tra lại trên trang tìm kiếm của Yomitan xem, hoặc tra trên Goldendict.
Nếu bạn không hiểu định nghĩa ngay cả khi bạn tra cứu tất cả các từ, hãy sử dụng từ điển song ngữ (giải pháp cuối cùng). Bạn sẽ hiểu rõ hơn khi sử dụng từ điển đơn ngữ nhiều hơn.
Bạn có thể xem định nghĩa trong từ điển song ngữ để kiểm tra xem bạn có hiểu đúng nghĩa cơ bản của từ hay không.
Đừng quá lo lắng về việc sẽ mất bao lâu để chuyển qua đơn ngữ.
Đối với thẻ Anki mà sử dụng định nghĩa đơn ngữ, chỉ cần cố nhớ ý chính của định nghĩa.
Hãy thử tra cứu những từ bạn đã biết trong từ điển đơn ngữ để làm quen với từ điển đơn ngữ lúc đầu.
Bỏ qua việc tra cứu những danh từ cụ thể như động vật trong từ điển đơn ngữ, thay vào đó sẽ tốt hơn nếu bạn sử dụng Google Hình ảnh.
Đừng cố quá. Nếu thấy khó hiểu quá, hãy sử dụng từ điển song ngữ lại cho đến khi bạn cảm thấy tự tin trở lại.

Have fun immersing!